آذربایجان غربی رو سرزمین اقوام و یکی از مقصدهای طبیعت گردی هیجانی در شمال غرب کشور می دونن. جایی که با باغای انگور و مردمون خونگرمش، بهار ۹۶ رو می تونه به یکی از خاطره انگیز ترین روزای سال واسه مسافران دیار کلیساهایی قدیمی ایران تبدیل کنه.
گشتی در سرزمین هشت هزار ساله ایران با جشنواره ای از آثار تاریخی و باستانی و تنوع فرهنگی و زبانی، یکی از بهترین انتخابا در اردیبهشت امساله.
گزارش امروز سرویس گردشگری ما، شما رو به تکاب آذربایجان غربی می بره تا با اثری دیدنی آشنا شیم. جایی که با مجموعه تاریخی «تخت سلیمان» و «کوه جنا» و «چمن متحرکش»، هرساله هزاران گردشگر از داخل و بیرون مرز کشور رو میزبانی می کنه.
تکاب کجاس؟
تَـکاب، نامی کمتر شناخته شده واسه گردش دوستان در ایرانه. این شهر، از جمله شهرهای استان آذربایجان غربی بوده که از سمت شمال به شهرستان چاراویماق در استان آذربایجان شرقی، از سمت جنوب به شهرستان‌های سقز و بیجار در استان کردستان، از سمت شرق به شهرستان ماه‌نشون در استان زنجان و از سمت غرب به شهرستان شاهین‌دژ و شهرستان بوکان در استان آذربایجان غربی محدود شده‌است.
اگه به تکاب سفر کنین، می تونین فرصت گردش در ۳ استان قشنگتر ایران چهار فصل رو در اختیار داشته و طبیعت گردی خودمونی رو در میان فرهنگا و طبیعتای جورواجور این مرز و بوم، تجربه کنین.
شهرستان تکاب طبق قانون تقسیمات کشوری در سال ۱۳۸۵ خورشیدی، شامل دو بخش به نام‌های مرکزی و تخت سلیمان، با یه شهر و ۶ دهستان بوده‌است. تخت سلیمان (چهارمین اثر ایران در میراث جهانی یونسکو) و زندان سلیمان، از جمله مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری در این شهر هستن که مخاطبان بسیاری دارن.
سفر به تخت سلیمان
اگه می خواید در اردیبهشت ۹۶، از آب و هوای خنک بهره مند شده و حال رفتن به ییلاقای خوش آب و هوای استان گیلان و مازندران مثل فیلبند و مازیچال و سوباتان رو ندارین، پیشنهاد می کنیم به آذربایجان غربی برید. اگه به این استان رفتید، تخت سلیمان (Takht-e-Soleyman)، مرکز فرهنگی و آموزشی بزرگ دوره ساسانیان رو یادتون نره که میزبان ۲۳۰۰ اثر تاریخی کشف شده.
منطقه ای که یکی از مقصدای گردشگری کشوره و قراره زیر ساختای گردشگری اون تقویت شه و تعمیر اون با همکاری دانشگاه درسدن آلمان از هفته های پیش شروع شده و ۲ سال هم به طول می رسه و آتشکده اون حالا کار تعمیرش به اتمام رسیده.
تخت سلیمان یا شهر گنجک (شیز) در ۴۵ کیلومتری شمال شرقی شهرستان تکاب در دره سرسبز در بلندی ۳ هزار متری، پر از جاذبه‌های کم مثل طبیعی- تاریخی واقع شده و قله ۳۲۰۰ متری بلقیس هم در اونجا قرار داره.
در سه کیلومتری غرب تخت سلیمان، کوه مخروطی میان خالی هست که هزاران سال پیش، بر اثر وقوع آتیش فشان بوجود اومده. محلی‌ها، این کوه قشنگتر رو زندان سلیمان یا زندان دیو می شناسن.
این افراد فکر میکنن حضرت سلیمان دیوهایی که از فرمانش سرپیچی می کردن در این کوه زندانی می‌کرده. . . . . جایی که جزیره شناور چملی رو می بینیم و تاریخ کاشی کاری ایرانیان.
این مجموعه جهانی با برخورداری از مواهب و مناظر بکر طبیعی چون آب‌های گرم و معدنی، فسیل‌های گیاهی، قرار گرفتن یکی از زیباترین و عمیق ترین دریاچه های محدود جهان در اون و آثار تاریخی و فرهنگی در ۱۳ تیر ۱۳۸۲ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد.
قرار گرفتن یکی از سه پرستشگاه مهم ایران باستان یعنی آتشکده آذرگشنسب در این مجموعه مذهبی، شکل‌گیری آتشکده معروف عصر ساسانی و بقیه بناهای مهم مذهبی و درباری در این مجموعه از جمله ایوون خسرو، تالارهای جور واجور و معبد ایزد آب یعنی آناهیتا و رابطه اون با طبیعت سحر‌آمیز منطقه، یکی از با‌شکوه‌ترین و حیرت انگیز‌ترین طراحی معماری و پیوند زندگی بشر با طبیعت و باور اونو به نمایش درآورده س.
تخت سلیمان کجاس؟
شاید شمام نام تخت سلیمان رو شنیده باشین، اما فکر می کردین این اسمی هست که در افسانه ها و اسطوره ها و کتابای تاریخی و رمانا درباره اش حرف زده شده و ما به ازای تاریخی و واقعی نداره! اما باید عرض کنیم که تخت سلیمان یکی از آثار باستانی ایران زمین هست که معروفیت جهانی داره.
تخت سلیمان رو آتیش کده آذرگُشنَسب (بزرگ ترین آتشکده دوره ساسانی) هم می خونن. محوطه ای که تاریخی و بزرگه و در نزدیکی شهرستان تکاب قرار داره.
در این شهرستان، دهاتی هست که در قدیم به اون نصرت آباد گفته می شد و امروز به عنوان روستای تخت سلیمان شناخته می شه.
در ۴۰ کیلومتری شمال شرقی آذربایجان غربی، این مجموعه تاریخی بین المللی قرار داره که امروزه در نظات یونسکو هست.
مثل پایگاه میراث جهانی تخت جمشید در استان فارس.
از تخت سلیمان به عنوان بزرگ ترین و بهترین مرکز آموزشی، اجتماعی و از همه مهم تر میعادگاه مذهبی ایرانیان در قبل از اسلام یاد می برن. حمله هرکلیوس به ایران در سال ۶۴۲ میلادی دلیل شد که این میعادگاه مذهبی و فرهنگی به وسیله سردار روم خراب بشه.
می گن که فردی به نام آبا قا خان که داداش زاره هلاکوخان مغول بود، به دین اسلام تشرف پیدا کرد و روی ویرانهای تخت سلیمان، مسجدی ساخت که اونم درزمان دوران، ویرون شد و کاشیایی با نقوش و خط برجسته اون حالا در موزه رضا عباسی تهران (پایین سید خندان در خیابون شریعتی تهران) نگهداری می شه.
نقش درنا در کاشیای زرین فام تخت سلیمان، یکی از آثار باحال هنری ایران در زمانای خیلی دور بوده.
دوره ایلخانیان و ساسانیان رو باید از دوران شکوفایی هنر کاشی کاری ایران زمین دونست. در این دوره، کاشی زرین فام، در اشکال و اندازه های جور واجور و با طرحا و نقوش جورواجور مورداستفاده قرار می گرفت. این کاشیای مزین به نقوش هندسی، انسانی، گیاهی و حیوانی و نیز نقوش کتیبه ایه که مطالعه هرکدوم از این نقوش، راهگشای نفوذ به درون لایهای فکری و فرهنگی حاکم بر دوره ایلخانیانه.
براساس تحقیقات انجام شده و نیز انجام فعالیتای میدانی باستان شناسی، مراکزی چون کاشون، ساوه، سلطان آباد، تخت سلیمان و جرجان به عنوان مراکز ساخت چنین تزئیناتی از طرف محققان در نظر گرفته شدن.
در دوره ایلخانیان، سه تکنیک برای تولید کاشی استفاده می شد که عبارت ان از: لعاب یدونه رنگ، رنگ آمیزی مینایی روی لعاب و رنگ آمیزی زرین فام روی لعاب. سه نوع کاشی دیواری زرین فام از دوره ایلخانی بر جا مونده که شامل کاشی محراب، کاشی حاشیه ای کتیبه دار و کاشی ستاره ای و صلیبی شکله که همراه با تزیینات زرین فام یا لعاب یدونه رنگ هستن.
«اباقاخان» که در مراغه فروانروایی می‌کرد، واسه ساختن کاخ شکار و اقامتگاه تابستونی خود، به تخت سلیمان اومد و از مصالح باقی‌مونده آتشکده بهره برد و همه‌ی کاخ خود رو با کاشی‌های طلایی و گچبری‌های باشکوه آراسته کرد.
این کاشی هم یکی از همون کاشی‌های طلایی یا زرین‌فام کاخ «اباقاخان» است.
کاشی‌های زرین فام در تاریک ترین دوره‌ی تاریخ ایران، یعنی دوره مغول، به وسیله هنرمندان ایرونی به کارگرفته شد و از نظر نوع ساخت و کیفیت با کاشی‌های دوره پیش و پس ازخود فرق می‌کرد. هم اینکه، این اولین کاشی ایرونی بود که نام هنرمند و تاریخ ساخت کاشی روی اون حک می‌شد. نقش‌های بیشتر این کاشی‌ها تصویرهای شاهنامه فردوسی، سوارکاران و شاهزادگان نشسته برتخته که به‌گونه‌ای برجسته کشیده شده.
کاشی زرین فام تخت سلیمان، یکی از آثاری هست که هموطنان تهرانی می تونن از اون در این تماشاگه مهم دیدن کنن.
به چه دلیل تخت سلیمان؟
به چه دلیل تخت سلیمان مهمه؟ این پرسشی هست که شاید خیلی از ایران دوستان و ایرانگردان مطرح می کنن. باید عرض کنیم که تخت سلیمان مثل تخت جمشید و صدها میراث فرهنگی و تاریخی ایران زمین، از جمله میراث باستانی ایران و جهان هستش که این مجموعه یکی از محوطه‌های تاریخی مهم ایران حساب میشه.
مهم بودن این منطقه از نظر گردشگری، باستانی و تاریخی به این خاطر هست که هم چون تیمره خمین در استان مرکزی یا شهر سوخته در زابل سیستان و بلوچستان، ما تماشاگر نشونه‌ها و بقایای قرار گرفتن و فعالیت آدم از هزاره اول قبل از میلاد تا چند صد سال گذشته هستیم.
یعنی در واقع در تخت سلیمان، میشه میراث گذشته آدم و تمدن ایران رو جست و جو کرد.
جایی که مردم اون روزگار، با کم ترین امکانات، مصنوعاتی رو ساختن که امروزه تعجب کارشناسان و فعالان میدون باستان شناسی و میراث فرهنگی و صنایع دستی رو به همراه داشته.
در تخت سلیمان با کاخای زیادی برخورد می کنیم.
مثل وضعیتی که در پاسارگاد فارس تماشاگر هستیم و به قول فردوسی، حکیم بزرگ پارسی گوی ایرونی، ز باران و از تابش آفتاب، تخریب شدن و امروزه کوهی از سنگ و تپه های بزرگ و کوچیک، چیزی از این بناهای آباد که خراب گردیده ان، بر جای نمونده.
کاخ‌های مجموعه تخت سلیمان در اصل به دوره ساسانی تعلق دارن. در قرن ششم و هفتم هجری حکام مغول بخشای فروریخته رو بوسیله لاشه سنگ و ملات گچ بازسازی و واسه آرایش نمای ورودی و داخلی اون از عناصر تزئینی مانند طاق‌نماهای تزئینی، رسمی بندی، مقرنس‌های گچی، شکلای جور واجور کاشی‌های زرین فام، چلیپا، کوکبی و نقاشی‌های روی گچ استفاده کردن.
نمونه‌ایی از این تزئینات در جستجو‌های باستان شناسی در این مجموعه بدست اومده و الان در موزه ملی نگهداری میشه. رونق صنعت ساخت ظروف مینایی و لاجوردی در تخت سلیمان، به اوایل دوران تسلط مغول‌ها بر ایران برمیگرده. با حمله مغول که ساختن ظروف مینایی متوقف شد، تولید ظروف لاجوردی رونق یافت، چون تزیئنات ظروف و نقوش لاجوردی از نوع مینایی ساده‌تر و رنگ‌های مورد استفاده در نقوش محدود‌تر بوده.
خبرگزاری میراث فرهنگی درسال ۱۳۸۳ اعلام کرد که کاشی نقش برجسته تخت سلیمان با قیمت ۳۹۰۰ دلار در حراجی در لندن به فروش رسید و تاسف علاقمندان به میراث فرهنگی ایران رو به همراه داشت.
در این کاشی که فوت وفن‌های میناکاری و لعاب لاجورد در ساخت اون به کار رفته، بهرام گور بر پشت اسب در صحنه‌ای از شاهنامه تصویر شده، خدمتکاری در سمت چپ بهرام گور و سگی بین بهرام گور و خدمتکار در این نقش برجسته به چشم می‌خورند. پس‌زمینه این تصویر هم با نقش‌برجسته‌هایی به سبک نخلی که در خیلی از نقش برجسته‌های باستانی ایران به چشم می‌خورد، تزئین شده.
ابراهیم حیدری، مدیر پروژه تخت سلیمان، درباره این کاشی گفته: «کاشی‌های زرین‌فام و لعاب‌دار تخت سلیمان بی‌مثل و در دنیا شناخته شده هستن. با در نظر گرفتن این که ما تعداد کمی از این کاشی‌ها در کشور داریم، برگردوندن اینجور نمونه‌هایی به کشور خیلی با اهمیته.»
در دور و بر تخت سلیمان و در واقع در نزدیکی روستای بدرلو تکاب، جایی هست که به نام چملی می شناسنش. جایی که چمن متحرک سبز رنگ داره!
این چمن در ۱۵ کیلومتری شهر تاریخی تکاب در استان آذربایجان غربی و در سر راه تکاب به یولقون‌آغاج که در آخر به تخت سلیمان می‌رسد واقع شده.
چمن متحرک که در زبون محلی به “چملی” یا “چملی‌گل” معروفه یکی از آثار طبیعی حیرت‌انگیز تکاب به حساب می رود. که شامل یه منطقه باتلاقی بوده و در وسط و دور و بر اون چمن زارها و نیزارهای بلندی رشد کرده‌است که ارتفاعشان به دو متر هم می‌رسد.
این چمن به شکل جزیره‌ای متحرک با مساحت هشتاد متر مربع روی دریاچه‌ای کوچیک خودنمایی می‌کنه که با وزش باد و جریان هوا، تکون خاصی به جهات جور واجور تغییر مسیرداده و حرکت می‌کنه و همین امر موجب منحصر به‌فرد شدن این جاذبه طبیعی شده است.
چمن به صورت آویزون و شناور در وسط این برکه قرار گرفته و دارای پوشش گیاهی به طور کامل مطلوب و مناسبه و حتی در فصل زمستون و سرمای هوا هم چمن اون سبزی خود رو از دست نمی دهد.
کل مساحت این برکه عجیب به وسعت یه هکتار در میان دره‌ای عمیق قرار گرفته که نیزارها، چمن سر سبز، درختان بلند و گلای قشنگتر دور و بر اون جلوه‌ای خاص و طبیعی و قشنگتر به اون بخشیده است.
عمق این برکه زیاد بوده و ماهی و مرغابی های وحشی در دور و بر این چمنزار جلوه و زیبایی خاصی رو بوجود می‌آورد.
از دلیل حرکت و شناور بودن این چمن عجیب اطلاعی دقیق در دست نیس اما بعضی کارشناسان دلیل اونو منطبق و متناسب با حرکت وضعی زمین و عده‌ای دیگه به وجود اومده به وسیله عوامل طبیعی و وزش باد می دونن. برخیا این چمن متحرک رو یکی از رازهای بکر طبیعت ایران می دونن. رازی که می تونه طبیعت گردانان خوش ذوق رو به این منطقه بکشونه.
اگه می خواین به چمن متحرک تکاب برید، واسه رفتن به این چمن دو راه هست، راه اول از جاده تکاب به بدرلوه که بعد از روستای یلقون آغاج و راه دوم از سمت تخت سلیمان، از جاده همپا به بدرلوه و از نرسیده به روستای قوشه بلاغ، به راه میانبر قوشه بلاغ به بدرلو وارد شده و بعد از طی چند کیلومتر به روستای ویر می رسه و چمن در این داهات قرار داره.
پیشنهادای تکاب گردی
همونجوریکه در این گفتار باحال ارائه شد، تخت سلیمان و مناطق دور و بر، یکی از شگفتیای باستانی و طبیعی رو در خود جای دادن که هم واسه طبیعت گردان و هم واسه علاقمندان به مشاهده آثار باستانی و تاریخی، ظرفیتای جور واجور و با ارزشی داره.
بسیاری در طول سال به آذربایجان غربی سفر می کنن اما از وجود اینجور ظرفیتای بکر گردشگری و باستانی ایران در شمال غرب کشور غافل هستن. انتظار میره واسه رشد گردشگری در این استان پر پتانسیل ایران با مردمانی خونگرم و مهمون نواز، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی با همکاری فعالان گردشگری این استان و حتی استانای همجوار، زمینه معرفی بهتر تخت سلیمان و جزیره چملی رو واسه جذب و تشویق بیشتر گردشگران داخلی و خارجی جفت و جور کنن.
نباید از یاد برد که گردشگری طبیعت (eco tourism) در دنیا اهمیت زیادی داره و تخت سلیمان هم به واسطه ظرفیتای اقلیمی، می تونه یکی از مقصدای گردشگری طبیعی و باستانی ایران به حساب رود. این بحث باید با برندینگ بهتر و بازاریابی اصولی ظرفیتای گردشگری استان در دستور کار قرار بگیره تا میلیونا ایرونی، اینجور ظرفیتایی رو درک کرده و واسه سفر به این استان برنامه ریزی کنه.
از ایرانگردان و هموطنان عزیز آذری درخواست می شه که اخبار و اطلاعات خود رو درباره ظرفیتای گردشگری این استان به خصوص از تخت سلیمان و چمن متحرک و حتی کوه جن واسه سرویس گردشگری ما ارسال کنن.
اگه در اردیبهشت ماه قصد سفر به مناطق جور واجور ایران و جهان رو دارین، از درگاهای زورق و پین تا پین استفاده کنین.
آخرین خبرها از دنیای گردشگری ایران و جهان رو با آرزو سفر و دنیای سفر دنبال کنین.
