سبک زندگی دیجیتالی امروز ما ایرانیا هم مانند سبک زندگی سنتی ما، عجیب و غریب شده.
از رکورد زدن جهانی در مصرف نمک، شکر، بنزین ، نوشابه و برنج گرفته تا شکستن رکورد جهانی چرخ زدن در شبکه های اجتماعی! ( حضور روزانه ۵ تا ۹ ساعت در شبکه های اجتماعی ) . این خبری بود که یه چند وقت پیش، رییس مرکز رسانه های دیجیتال وزارت ارشاد براساس یه تحقیق آماری انجام شده اعلام کرد.
آمارا نشون میده که ملت ایران، یکی از پر مصرف ترین ملتای دنیاس. کشوری با ۸۰ میلیون جمعیت، در خیلی از جنسای هدف دار، پر مصرف و بد مصرفه.
سبک زندگی پر مصرف و بد مصرف، زیانای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی زیادی رو به بار می آورد که هم در کوتاه مدت و هم در دراز مدت آثار اونو میشه در طیفای جور واجور جامعه دید. پس، رفتار نادرست در سبک زندگی سنتی، تاثیر زیادی در چگونگی راه و روش ما در سبک زندگی دیجیتالی داره.
همون اندازه که در مصرف شکر و نمک و روغن و بنزین، پر مصرف و بد مصرف هستیم به همون اندازه هم زیاده روی رو در دنیای مجازی تجربه می کنیم.
شاید واسه شمام پیش اومده که ساعت ۳ نصف شب از خواب بلند شده و واسه نوشیدن یه لیوان آب، سر یخچال رفته و در راه تخت تا یخچال، یه رفرشی هم به اینستاگرام خود زدید و فهمیدین که وای!! . . . ۲۷۰ هزار نفر ظرف ۳ دقیقه قبل، فلان عکس فلان سلبریتی ایرونی در این شبکه محبوب رو لایک کرده و این لایک و کامنتا هم اونقدر در حال زیاد شدنه!
(دانشگاه صنعتی شریف در حال تدوین راهبردی اصلاح سبک زندگی دیجیتالی دانش آموزان ایرانه)
خیلی سخته که قبول کنیم ۹۰ درصد این کاربران غیر ایرونی هستن یا اگه ایرونی هستن، در نیم کره شمالی یا جنوبی کره زمین مثلا در سوئد یا نیوزلند یا برزیل هستن و اونجا یه نصف شب نیس و مثلا ۱۱ صبحه!
حال این مثالی بود که گفتم که دریابیم، چقدر خواب نسل امروز ایرانیا کم شده و این شبکه های اجتماعی افیونی واسه نسل امروز تلقی می شه.
تعجبی نداره که رییس مرکز رسانه های دیجیتال اعلام می کنه که ۵ تا ۹ ساعت وقت ایرانیا، صرف چرخیدن در شبکه های اجتماعی می شه.
آمارا عجیب دیگه هم گفته شده که بخشی از واقعیتای امروزی سبک زندگی دیجیتالی ما ایرانیا رو تا حدودی بر ملا می کنه و جای تامل و بررسی همه جانبه داره.
مثلا به گفته رئیس مرکز فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال وزارت ارشاد ۴۰ درصد از ۴.۵ میلیون دانشجویان کشور در رشته های مهندسی تحصیل می کنن و از این تعداد ۱۷ درصد، دانشجویان بخش برق و کامپیوتر هستن. یعنی یه پنجم دانشجویان ایران، فناوری اطلاعات و کامپیوتر رو واسه ادامه تحصیل انتخاب می کنن و هر چند این روش مطلوبه، اما در دراز مدت، ضعف علمی کشور رو در بخشای مهم و راهبردی دیگری مانند نانو و زیست فناوری و . . . . داره.
، ۵۳ درصد ایرانیا عضو یکی از شبکه های اجتماعی هستن. آمارهای غیررسمی از ضریب نفوذ ۸۰ درصدی اینترنت در کشور حکایت داره و این درحالیه که متوسط به کار گیری اینترنت در دنیا ۴۶ درصده. درهمین حال این آمارها از وجود ۴۰ میلیون گوشی هوشمند در کشور حکایت داره.
(تصویر ایندکس پرتال مرکز رسانه های دیجیتال وزارت ارشاد)
رئیس مرکز فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال وزارت ارشاد هم اینکه گفته ۵۳ درصد مردم ایران دست کم عضو یه شبکه اجتماعی هستن و ۷۲ درصد جوانان ۱۸ تا ۲۹ سال در این شبکه های اجتماعی عضویت دارن.
بررسیا نشون میده که به صورت میانگین ایرانیها ۵ تا ۹ ساعت در روز در شبکه های اجتماعی هستن و میانگین این حضور در دنیا ۱۶ ساعت در ماهه.
به گفته مقامات وزارت ارشاد پیش بینی می شه تا ۴ سال دیگه، میانگین حضور در شبکه های اجتماعی در دنیا به ۱۲۰ ساعت در ماه رشد پیدا کنه و شک نداشته باشین میانگین حضور ایرانیا در این شبکه ها، شدیدا افزایش پیدا می کنه.
آمار خیلی مهم دیگری که از سبک زندگی دیجیتالی امروز ایرانیا میشه گفت، به بحث بازی های رایانه ای دسکتاپی و موبایلی اختصاص داره.
یکی از پر دانلود ترین اپایی که در سایتای دانلود رایگان و غیر رایگان اپ فارسی مشاهده می شه، اپای مربوط به بازی هستش.
در مترو و اتوبوس و حتی در محل کار،دیدن آدمایی که مشغول بازی با موبایل هوشمند خود هستن، منظره متداولی در سطح شهرا هستش!
آمارا نشون میده که ۲۰ میلیون کاربر گیم در کشور هست و هرساله بالغ بر ۱۴.۶ میلیارد ساعت صرف بازیای رایانه ای و موبایل در ایران می شه.
به هر حال، این آمارا روشن کننده این موضوعه که وقت خیلی از کاربران جامعه اطلاعاتی ایران، به اموری در فضای مجازی اختصاص یافته که بازدهی خوبی رو واسه ارتقای سواد اطلاعاتی، علم عمومی و مهارتای ارتباطاتی اونا به همراه نداشته و تنها جنبه سرگرمی اون قوت پیدا کرده. به نظر می رسه واسه این که کاربران ایرونی از این هدر رفتن وقت خود در فضای مجازی جلوگیری کنن و استفاده موثر تری رو تجربه کنن، رسانه ملی باید با آگاهی تر با این بحث برخورد کنه و به اندازه آشپزی و بهداشت و کنکور و روان شناسی و ورزش، بحث دنیای دیجیتال هم جایگاهی در برنامه سازیا واسه آگاهی بخشی به جامعه داشته باشه. معرفی اپ و بازی و سایت، سواد رسانه ای واسه کشور در برنامه های عادی رسانه ملی ایجاد نمی کنه و باز تماشاگر مصرف گرایی بیشتر نسل جوون هستیم.
